Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786
Acètou
Rumex arifolius
Polygonaceae
Àutri noum : Acèti, Aigreto.
Noms en français : Rumex à feuilles d'arum, Rumex alpestre.
Descripcioun :L'acétou o l'acèti coume se dison lis eigreto en mountagno (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60)
, trachis dins li relarg à rousage e li faio. Es uno planto proun proche de Rumex acetosa, coumuno en basso Prouvènço, pamens a de fueio pu larjo que dounon d'èr à li dóu sangueiroun .
Usanço :Coume lis àutris eigreto, es uno planto manjadisso (tian, meleto...), pamens fau pas trop n'en manja malodi l'acide óussali qu'èi marrit pèr li rèn. La planto èi peréu vertuouso (vèire çai-souto).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 4 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à rousage
- Prado à rousèu
- Faio
- Camin
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Rumex arifolius All., 1773
(= Rumex alpestris Jacq., 1762 )